|
:: Płonina
- niewielka wieś leżąca w województwie dolnośląskim, powiecie jaworskim,
w Gminie Bolków, na wschodnim grzbiecie Gór Kaczawskich (Sudety Zachodnie)
nad potokiem Świdna.
:: Płonina
- przystanek w 54,956 km nieczynnej w ruchu pasażerskim linii Legnica
- Marciszów. Przystanek Płonina do 1945 roku nazywał się Nimmersath, a
krótko po wojnie Niemosyciec i znalazł się w tabeli 159 Marciszów - Nowa
Wieś k. Grodzieńca - Bolesławiec. W 1946 roku przejeżdżały przez Płoninę
2 pary pociągów Marciszów - Wojcieszów Górny (Marciszów Kupno górne)
Przystanek Płonina nie znajduje się jednak w Płoninie, a w nieco większym,
położonej już za torami północnej części Świdnika. Ciekawostką jest, że
obie wsie leżą w zupełnie różnych gminach i powiatach: Świdnik w kamiennogórskim
(w gminie Marciszów), a Płonina w jaworskim (w gminie Bolków). Przystanek
Płonina znajduje się w zdecydowanej większości w powiecie kamiennogórskim
(granica powiatów przebiega w północnej części przystanku). Kolej do Płoniny
dotarła w 1896 roku, przewozy pasażerskie zostały zlikwidowane od 1 października
1995 roku, a wkrótce później towarowe, które jednak zostały wznowione
w lipcu 2008 roku (na odcinku Marciszów - Wojcieszów Górny). Przystanek
posiadał mijankę, magazyn towarowy i stający oddzielnie szalet. Obecnie
został jedynie budynek stacyjny, zamieniony na mieszkalny.
:: Płonina
W dokumentach Płonina po raz pierwszy miejscowość pojawiła się w 1432
roku, chociaż niektórzy badacze uważają, że powstała przynajmniej dwa-trzy
wieki wcześniej. Podobno książę Henryk Brodaty miał ją podarować klasztorowi
lubiąskiemu, inna zaś wersja przypisuje powstanie Płoniny żupanowi Niemirowi,
który miał nią władać już przed 1300 r. Od końca XIII w. wiódł tędy szlak
do Zgorzelca przechodzący przez Jelenią Górę, Gryfów Śląski i Lubań. Poważniejszy
rozwój Płoniny nastąpił w pierwszej połowie XIX wieku. W 1825 roku dobra
Płoniny należały do bogatych kupców, braci Linkh. Płonina liczyła 98 domów,
miała folwark z browarem, wiatrak oraz posterunek celny, ale nie było
kościoła, powstał jedynie cmentarz z kaplicą pogrzebową. We wsi za to
znajdowała się szkoła ewangelicka z własnym nauczycielem. W drugiej połowie
XIX wieku można zauważyć proces wyludnienia, który trwa do dnia dzisiejszego.
Historia miejscowości Płonina nierozerwalnie
wiąże się z usytuowanym tu zamkiem Niesyto, którego ruiny są największą
atrakcją Płoniny. Pierwszy zamek powstał prawdopodobnie z inicjatywy księcia
świdnicko-jaworskiego Bolka II, chociaż niektórzy poddają w wątpliwość
tak wczesne jego datowanie. W okresie wojen husyckich zamek Niesytno stał
się siedzibą rycerzy-rabusiów, którym przewodził Hans Czyrna. Najciekawszym
elementem zamku jest unikalna na skalę Polski wieloboczna wieża z dziobem
(podobna do stołpu na zamku w Bolkowie), zajmująca kulminację skalną,
pełniąca rolę donżonu, wyposażona we wnętrzu w tzw. ciepłą izbę (rozległe
wnętrze obłożone drewnem jako ociepleniem). W późniejszych wiekach zamek
Niesytno zaczął tracić swój rezydencjalny charakter, a w XVI w. u tuż
obok jego właściciele - członkowie rodu von Zedlitz wybudowali w stylu
renesansowym nową siedzibę. Podczas II wojny światowej w pałacu mieszkali
niemieccy lotnicy, którzy przygotowywali się do wysłania na front wschodni.
Po wojnie pałac pełnił funkcję domu kolonijnego, później zaczął popadać
w ruinę. Nie pomogło nawet przejęcie go przez Fabrykę Samochodów Ciężarowych
z Lublina. Próbowano wtedy przeprowadzić remont, jednak podobno lokalna
ludność rozkradła materiały budowlane. Pałac przetrwał do lat 90. XX wieku,
kiedy to strawił go pożar (2 lipca 1992 r.).
W Płoninie warto również zwiedzić założony w 1825 roku na wschodnim zboczu
Ostnika, przy polnej drodze cmentarz ewangelicki. Miał niegdyś miał wytyczone
kwatery, aleje, ławki, otaczał go żywopłot. Uchodził za interesujący obiekt
opisywany i polecany turystom. Obecnie jest zarośnięty krzewami ze zniszczonymi
grobami. Ponadto na terenie wsi zachowało się kilka zabytkowych budynków
mieszkalno-gospodarczych, w tym np. stodoła murowano- drewniana z XVII
w. czy dom murowano-szachulcowy z XVIII w. Przez wieś przebiegają dwa
szlaki turystyczne i dwie trasy rowerowe.
|